Hierapolis Antik Kenti'nin kutsallığı ve önemi, MS. 80 yılında on iki Havariden biri olan Aziz Phillippus’un, yeni dini yaymak için Hierapolis’e geldiğinde, kızıyla birlikte şehit edilmesinden kaynaklanmaktadır.

Havari Phillippus kutsal toprakları Phrygia Bölgesi’nde vaaz vermek amacıyla bırakmış ve kente baş aşağıda çarmığa gerilerek şehit edilmiştir. 1. Yüzyıl sonlarına doğru Hierapolis’e gömülmüştür. Kemiklerinin Roma’ya götürülerek 12 Havari Kilisesi’nde (Santi Apostili Bazilikası) Aziz Johannes’in yanına gömüldüğü ve 561 yılından itibaren tapınıldığı bilinmektedir. Hristiyanlığın resmen kabul edildiği 4. Yüzyıla gelindiğinde, Hierapolis’de,  Azizin öldürüldüğü alanda bir Martyrion yapılmıştır ve kent, Metropol unvanına yükseltilmiştir. Böylelikle kent, Hristiyan dünyası için kutsal bir hac merkezi olarak kabul edilmiş ve her yıl binlerce Hristiyan tarafından ziyaret edilmeye başlanmıştır.

Havari Philippus Martyrionu 

Sekizgen  Kilise tepenin üst bölümüne 5. yüzyılın başlarında inşa edilmiştir. Etrafındaki sekiz adet dörtgen yapı merkezi mekana,  akanthus  yaprakları  bezemeli  sütun  başlıklarını  taşıyan  mermer  sütunların  taşıdığı,  üç kemerle açılmaktadır. Ahşap kubbe ile örtülü olan kilise yapısı dörtgen bir plan içine yerleştirilmiş ve kenarlarından dışarıya hacıların ağırlandığı 28 mekan ile açılmaktadır. 

Havari Philippus Kapısı

Kapı, 4. yüzyılın sonlarında İmparator Teodosius zamanında inşa edilen sur duvarının kuzey-doğu kanadına açılır. Kapının önemi girişin iki yanına yapılan iki kule ile belirginleştirilmiştir. Kapı ziyarete gelen hacıların İsa’nın on iki havarisinden biri olan Aziz Philippus’a adanmış yapıların yer aldığı tepenin zirvesine ulaşmalarını sağlamaktadır.

Havari Philippus Köprüsü

Hierapolis Antik Kenti'nin doğu kısmında Aziz Philippus Kapısı'ndan hemen sonra büyük boyutlara sahip köprü yer alır. Büyük boyutlu dikdörtgen traverten bloklardan meydana gelen bu büyük yapının (genişliği 12 m. bulmakta) yalnızca güney sırt kısmı korunagelen yapı taş ile döşenmiş şehir merkezinden gelen yolun devamında bulunmaktadır.

Aziz Philippus Kutsal Alanı Tepesi’ne ulaşmak için ziyarete gelen hacıların kış sellerinin açtığı, küçük vadiyi aşmaları için yapılan bu antik köprüden günümüze temelleri ulaşabilmiştir.

Sekizgen Hamam

24x23,50 ölçülerindeki sekizgen hamam,  hacıların köprüyü geçtikten sonra, kutsal alana çıkarken karşılaştıkları ilk yapıdır. Su ile arınan hacılar daha sonra kutsal alana geçiş yapmaktadır. Hamamın her bir cephesi 9 m. uzunluğuna sahiptir. Merdiven tarafına açılan girişten soyunma odasına geçilir. Burada bir tuvalet ve ilk soğukluk banyo için havuzlar yer almaktadır. Diğer mekanlar tuğla direklerle yükseltirmiş tabana sahiptir.

Yapının batı tarafında üçgen planlı mekanda ocak yer alır ve buradan gelen sıcak hava tabanın altından dolaşımı sağlanarak diğer mekanların ısıtılması sağlanmıştır. Isıtılan mekanlarda yıkanmak için kullanılan havuzlu nişler yer alır.

Hamam 7. yüzyılın ortalarında meydana gelen depremle yıkılmış günümüzde kısmen beden duvarları ayakta kalmıştır.

Kutsal Alan Çeşmesi - Ayazma 

Martyrion’a çıkan merdivenin başladığı ve sağ tarafında ise  Mezar kilisesi’nin yer aldığı, hacıların bekleme alanı olarak nitelendirebileceğimiz yerde hacıların kutsal alana girmeden önce ritüel temizliklerini yapabilecekleri bir çeşme yer alır. Kuzey doğudaki platodan gelen su kemerleri vasıtasıyla çeşmeye su sağlanmıştır. Dikme biçiminde olan ayazma istiridye kabuğu şeklindeki mermer bir yuvarlak kemere sahiptir.

Havari Philippus Mezar Kilisesi

Aziz Phillippus’un mezarının etrafına inşa edilen ilk kilise 4.yüzyıla tarihlendirilir. Burada kutsal emanetlerin etkisiyle oluşan dynamis sayesinde iyileşmenin sağlandığı ve inananların girdiği havuzlar yer alıyordu.6.yüzyılın ikinci yarısında bu mütevazı yapı yerine piskopos Theodosios zamanında inşası başlatılan, görkemli mermer süslemelere sahip üç nefli bir kilise yapılmıştır.

35 metre uzunluğunda ve 21.50 metre genişliğinde ki kilisenin narteksinin önünde, hacıların kiliseye girmeden önce toplandığı ayazma ile bağlantılı bir giriş mekânı bulunur. Narteksin sol tarafında Havari’nin mezarının olduğu yerdeki platforma çıkan mermer bir merdiven yer alır.  Burada  Piskopos Theodosios’un adı geçen mermer levha bulunmuştur.

MS 7. yüzyılın ikinci yarısında meydana gelen depremden ağır hasar gören yapının sonraki yüzyıllarda yeniden inşası, mermer bezemenin ve geometrik motiflerle süslü döşemenin çok renkli mermerlerle yeniden yapıldığı zamanda gerçekleşmiştir. Bazı yerlerde Erken Bizans opus sectilesinin şeması korunmuş,  bazı yerlerde ise nartekste olduğu gibi daha küçük boyutlu levhalar kullanılarak, bezeme düzeninin merkezine yerleştirilen yuvarlak motiflerle yeniden yapılmıştır. Bu yenilenmenin tarihi, döşemenin restorasyonu sırasında hazırlık harcının içinde bulunan I.Nikephoros sikkesi (MS 802-811) ile kesinleşmiştir. Bu evrede, orta nefte yer alan havuzlar toprağa gömülerek döşemesi yapılmış ve  dini törenler için kullanılmıştır. Roma Dönemi’ne ait yivli bir lahit teknesi kullanılarak yeni bir havuz yapılmış burada yine kutsal suda yıkanma işlemine devam edilmiştir.

10. yüzyıl civarında meydana gelen depremle kilise onarılamaz hale gelmiş ve kuzey nefin bir kısmı şapele çevrilerek, bir açık hava mezarlığına dönüştürülmüştür.

Havari Philippus Mezarı

3,50 metre uzunluğundaki ve 4 metre genişliğindeki mezar, traverten bloklardan inşa edilmiş olup üçgen bir alınlığa sahiptir. Cephe duvarlarında çok sayıda Bizans Dönemi’nde yapılmış grafitiler ve metal süsleri asmak için açılmış delikler bulunmaktadır. Mezar odasının, giriş kısmı hariç üç tarafında ölülerin yerleştirildiği yataklar yer alır. Sağ tarafındaki orta nefte ise mermer levha kaplı havuzlar yer alır.  Burada, Anadolu’daki diğer Bizans kutsal alanlarında olduğu gibi (Germia’daki Aziz Mikhael ve Seleukeia’daki Aziz Tekla) mezarla bağlantılı olarak hastalıkların iyileştirilmesiyle ilgili uygulamalar yapılıyordu.

Sonuç olarak, Aziz Philip’in Hierapolis kentine gelip burada şehit edilmesiyle, MÖ. 6. yüzyıldan beri kutsal sayılan kent, metropol unvanına yükselmiş ve günümüzde halen binlerce Hristiyan tarafından, haç merkezi olarak ziyaret edilmektedir.